De ‘Gestapo’ bij ziekteverzuim in Nederland, anno nu … 2012

door Jerry Mager
(10 april 2012 gepost op NELPUNTNL.NL; bijgewerkt op 11 april 2012)

“Wil men het begrip ‘volk’ in het geavanceerde kapitalisme definiëren dan komt men al gauw uit bij de verzameling van individuen die van buitensporige beloning verstoken blijven. Het volk is die groep van mensen die er niet op hoeven rekenen ooit voor hun loutere verschijning betaald te krijgen.”
Peter Sloterdijk (2007, 2006) in: Woede en tijd

“[O]p paradoxale wijze is het gevaarlijkste ingrediënt van het nazisme niet zijn ‘totale politisering’ van het sociale leven, maar integendeel, de opschorting van het politieke denken door de verwijzing naar een extra-ideologische kern, op veel krachtiger wijze dan bij een ‘normale’ democratische politieke orde het geval is ….”
Slavoj Žižek (1997) in: Het subject en zijn onbehagen

“Sir Thomas waved his hand. ‘The Americans are an extremely interesting people. They are absolutely reasonable. I assure you there is no nonsense about the Americans.’
‘How dreadful!’ cried Lord Henry. ‘I can understand brute force, but brute reason is quite unbearable. There is something unfair about its use. It is hitting below the intellect.’ ”
Oscar Wilde, in: The Picture of Dorian Gray

Wat ons eigenlijk nog het meest zou moeten bevreemden – of liever: verontrusten – aan de affaire Verzuimreductie is dat het voetvolk dat bij die organisatie werkt er blijkbaar geen enkele moeite mee heeft, om medeburgers telefonisch het hemd van het lijf te vragen over de meest intieme medische details en dat vervolgens te rapporteren aan ‘een chef’ (niet-)wetende wat er met die gegevens gebeurt. Blijkbaar geldt het normale taboe daar niet (meer); op z’n minst is de norm opgeschort. Het heersende maatschappelijke klimaat vormt blijkbaar een stimulans voor dergelijke onsmakelijke uitingen van ‘ondernemerschap.’
De associatie van Youp van ‘t Hek met de Gestapo is hier zo’n treffende vanwege de verontrustende connotatieve context die hij oproept. Het verschijnsel is van alle tijden en signaleert maatschappelijke erosie. Men meent dan simpelweg: het is gewoon een baan, werk. Vooral in deze tijden van economische crisis – intussen een vrijzwevend geobjectiveerd begrip, zonder context of causale verbanden laat staan eigenaars of veroorzakers – mag je immers blij zijn wanneer je überhaupt werk hebt.

Of zouden er alleen robots bij bedrijven als Verzuimreductie werken? Machines die menen: dat is mijn verantwoordelijkheid niet, ik doe alleen wat mij wordt gezegd en opgedragen. Ik voer opdrachten uit, meer niet. Mij treft geen blaam. Lieden die nergens anders aan de bak komen en die zich gewillig voor zulk soort werk lenen zich gewillig lenen? Gewone mensen, die ook maar doen wat hen wordt opgedragen.

Wat bijna niemand ooit betrekt bij de beschouwingen en bespiegelingen over arbeidsarrangementen als deze bij Verzuimreductie, is de funeste invloed die dit soort werk onvermijdelijk heeft op degenen die het uitvoeren; op het voetvolk dus. Om dit punt extra duidelijk te maken denke men aan de mechanisatie en industrialisering door de Duitsers van het uitroeien van de grote aantallen medemensen die zij op hun programma hadden staan. Ambachtelijk uitvoeren van dit handwerk viel zelfs voor de meest geharde SS’ers niet lang vol te houden. Ook niet na systematisch de-humaniseren van de slachtoffers. Niet alleen de slachtoffers worden respectloos behandeld, ook de werknemers die het vuilde werk opknappen zijn in de ogen van hun opdrachtgevers, de managers en werkgevers, niemendallen oftewel: quantités négligeables. Over het zelfbeeld van iemand die dit soort onzindelijk werk langere tijd doet, maken we ons liever ook geen illusies. Over degenen die er de opdracht toe geven overigens evenmin.